در آغاز مسابقات مقدماتی جام جهانی 2026 آمریکا، نگرانی‌ها در ارتباط با ترکیب تیم ملی فوتبال ایران در افق آینده فضای فوتبالی کشور را فرا گرفته است.
تیم ملی ایران در مسابقات جام جهانی 2022 با میانگین سنی 28.9 سال بالاترین میانگین سن در میان تیم‌های حاضر در این رقابت‌ها داشت و به نتیجه‌ای مطلوب نرسید.
این واقعیت باعث شده که پرسش‌ها و انتقاداتی از سوی کارشناسان و علاقمندان به فوتبال درباره میانگین سن بازیکنان تیم ملی مطرح شود. آن‌ها نگرانی دارند و انتظار دارند که مربیان تیم ملی برای تحول نسلی در تیم تلاش کنند.
با این حال، واقعیت این است که مسئولیت تغییر نسل تیم ملی فوتبال نباید به عهده تنها سرمربی تیم قرار گیرد. این مسئولیت نه تنها در ایران بلکه در هیچ جای جهان نباید بر دوش سرمربی باشد. اگر سرمربی تیم ملی این مسئولیت را بپذیرد، این نشان‌دهنده ناتوانی فدراسیون و ساختار فوتبالی کشور و عملکرد ناکارآمد باشگاه‌هاست.
سرمربی تیم ملی ایران باید تنها از میان بازیکنان موجود در لیگ‌های ایران و جهان، بهترین‌ها را انتخاب کند و وظیفه‌اش استعدادیابی و پرورش استعدادها نیست. این مسئله به ویژه در رابطه با میانگین سن بازیکنان تیم ملی مطرح است. هر چند در برخی موارد تغییر نسل ضروری است، اما این تغییرات باید به شکل تدریجی و با برنامه‌ریزی مناسب انجام شوند.
یکی از مثال‌های بحرانی این وضعیت، پست دروازه‌بانی است. آیا می‌توان پست دروازه‌بانی تیم ملی ایران را در جام جهانی 2026 بازیکنان دیگری به جز علیرضا بیرانوند، حسین حسینی و پیام نیازمند تغییر داد؟ در حال حاضر، انتخابات بسیار محدودی برای این پست وجود دارد و تغییر نسل در این زمینه به چالش‌های خاص خود برمی‌خورد. باید توجه داشت که تغییر نسل در تیم ملی ایران نیاز به زمان و برنامه‌ریزی دقیق دارد.
تا زمانی که تدابیر مورد نیاز برای پرورش استعدادها و توسعه فوتبال جوانان در کشور انجام نشود، انتظار تغییر نسلی موثر در تیم ملی ایران بی‌معنی است. این اقدامات به همراه بازیکنان جوان و مستعد در لیگ‌های ملی و بین‌المللی باید فرصتی برای تجربه حضور در تیم ملی فراهم کنند. اگر همچنان این تغییرات در فوتبال ایران صورت نگیرد، امکان دستیابی به جوانگرایی و تازگی لازم برای تیم ملی در آینده مورد تردید قرار خواهد گرفت.
